Abenduaren 12an, irailean hasitako atzerako kontuaren amaiera egunean, ICANNeko lan-taldeak “Diseinu Operatiboaren Ebaluazioa” (ODA) argitaratu zuen etorkizuneko Interneteko luzapen generiko berriak sortzeko. Horrelako azken “txanda” 2012an egin zen, eta, “.paris”, “.scot”, “.swiss” edo “.sport” bezalako luzapen komunitarioak sortu ziren, besteak beste.
(Interneteko luzapen “generikoak”, “Interneteko goi-mailako domeinu generikoak” edo “gTLDak”, “.org” luzapena “corenic.org” domeinu-izenean edo “.sport” luzapena “gymnastics.sport” domeinu-izenean, adibidez, ez dira 2 letrako herrialde-kodeetarako arauetan oinarritzen; “.ch” Suitzako edo “.co” Kolonbiako domeinuak bezala.)
Pilota ICANN erakundearen teilatuan egon da ia 2 urtez, komunitatean oinarritutako lan-talde batek, 2021. urtearen hasieran, “gTLD berrien Ondorengo Prozedurei buruzko Azken Txostena” aurkeztu ondoren. “Subpro” izeneko taldeak gai zerrenda luze baten inguruan adostasuna lortzeko lan egin du hainbat urtetan. Azken txostenak gomendio politikoei buruzko 400 orrialde ditu, eta, kasu batzuetan, adostasunik lortu ez dela onartu da ere. ICANNeko langileen zeregina zen txosten hura plan baten bilakatzea. Baina “Diseinu Operatiboaren Ebaluazioak” ez du ezinbestean plan bat izan behar: ebaluazioak ondorioztatu du gomendio politikoak ezin direla nahi bezala aplikatu, edo garestiegia edo motelegia izango litzatekeela. Eskura dauden aukerak, kostuak, epeak eta arriskuak aztertzen ditu.
Gainera, ICANNek aurkeztutako ebaluazioa prentsaren interesekoa dela dirudi.
Askok uste zuten ebaluazioak bete ezineko ilusioak eta amaigabeko epeak izango zituela. Aldiz, ODAren ondorioak harrigarriak dira. Bi aukera ezberdin plazaratzen ditu.
- Aukerak orain arte bezala jardutean datza, baina eskakizun berri guztiak gehituz. Hasieran, 125 milioi dolarreko gastua suposatuko lioke ICANNi, bost urteren buruan eskaera-leiho bakarra irekitzeko. Une horretan, hau da, 2028an, eskaera bakoitzak 270.000 dolar balioko luke. Interneten lehen luzapenak ez lirateke martxan jarriko 2029 edo 2030 urtera arte.
- Aukerak “ziklo” izeneko urrats txikiagoak egitea proposatzen du. Eskaera-leiho bakarra egin beharrean, urteko 4 (edo seguruenik gehiago) ziklotan zatitutako programan datza, eta horietako bakoitzak eskaera-leiho bat izango du. Horrek alderdi guztien arriskua eta zailtasuna nabarmen murrizten ditu. 2. Aukeraren bidez, posible da 2024. urtean lehen eskaera-leihoa iragartzea. Kasu honetan, eskaera bakoitzaren kostua 240.000 dolarrekoa izango litzake, baina pentsa daiteke bigarren ziklotik aurrera murriztuko dela.
COREk aspalditik defendatzen du eskaera-leiho errepikarien serie aurreiragartuak erabiltzea. COREk 2. Aukeran oinarritutako plan bat sortzea defendatzen du. Datozen asteetan, ikuspegi hori bultzatzeko iradokizun gehiago argitaratuko ditugu.
ICANNen aurkezpena, transkripzioa eta audio- eta bideo-grabazioak eskuragarri daude hemen.
