Martxoaren 3an, koronabirusa munduan hedatzen ari zen bitartean, SETI@home proiektuak ateak itxi egiten zituela erabaki zuen, 21 urte online egon eta gero. Berez, datu pila bat zutela jada eta aztertzeko denbora beharrean zeudela izan zen arrazoa. Baina itxieraren usaina sumatzen zen. 21 urte, nola pasatzen den bizitza…
SETI@home balizko mezu estralurtarrak aurkitzeko konputazio banatuaz baliatzen zen. Konputazio banatuak (distributed computing) ordenagailu arrunt kopuru handia erabiltzen du, sare batean konektaturik, konputazioko arazo erraldoiak ebazteko. Adibidez, Areciboko (Puerto Rico) irrati-teleskopiotik datozen irrati-datuak edo Green Bank Teleskopiotik datozenak (West Virginia) aztertzeko, balizko seinale estralurtar bat aurkitu nahian.
1999an sortu zen SETI (Search for Extra Terrestrial Intelligence) at home proiektua. Proiektuak eskaintzen zuen aplikazioa instalatu ondoren, lan-kargarik gabeko uneetan (alegia, pantaila-babesteko aplikazioa – screensaver – martxan jartzen zenean) gure ordenagailuak Berkeley-n Kaliforniako Unibertsitateko zerbitzarietatik aipatutako datuak jaitsi, aztertu eta berriro Berkeleyko unibertsitatera bidaltzen zituen.
SETI@HOME aplikazioak konputazio banatua erabiltzen zuen seinale estralurtarren bila.
Informazio andana araztu behar denean eta prozesua paralelizatu ahal denean, bi modu daude horri aurre egiteko: superkonputagailuak erabiltzea (Bartzelonan dagoen Mare Nostrum superkonputagailua, adibidez), edo konputazio banatuari aukera ematea.
SETI@Home ez da konputazio banatua erabiltzen duen (zuen!) proiektu bakarra. Izan ere, proiektu zerrenda luze bat dago gure ordenagailuen CPU edo prozesadoreen beharrean.
Bertako azpiproiektu guztiak BOINC (Berkeley Open Infrastructure for Network Computing) izeneko proiektupean antolatzen dira. BOINC sarean mugitzen diren zenbakiak sekulakoak dira. Adibide gisa, taula hau, martxoaren 30ean hartutakoa:
Konparazioak egite aldera, Mare Nostrum superkonputagailuak 11,1 Petaflopeko ahalmena du BOINC sarearena 30,672 PetaFLOPekoa da. FLOP unitatea, ingelesetik Floating point Operations Per Second, sistema batek zenbat eragiketa matematiko segunduko egiteko ahalmena duen neurtzen du (zehazki, 1 PetaFLOP = 1015 koma higikorreko eragiketa-kopurua segundoko).
BOINC zerrendan, klimaren ikerketan (Climateprediction.net), astronomian (Milkway@Home), kriptografian, matematikan, biologian eta medikuntzan laguntzeko proiektuak aurkituko ditugu. Azken atal horretan, medikuntza eta biologia atalean, Rosetta@Home eta GPUGrid daude.
Lehenengoaren helburua: zehaztu giza gaixotasun garrantzitsuenentzako sendabidea ekar dezaketen eta ikerketapean dauden proteinen hiru dimentsioko formak. Rosetta@home exekutatuz malaria, minbizia eta alzheimerra bezalako gaixotasunei aurre egingo dieten proteina berriak diseinatzeko eginahalean lagunduko dugu. Halaber, GPUGrid proiektuan, Bartzelona Ikerketa Biomedikoen Parkeak sustatutakoa, ordenagailu-sare zientifiko banatu bat aurkituko dugu. Kasu honetan CPU-ak ezezik, GPUak ere erabiltzen dituzte (Graphical Process Unit, alegia, egungo txartel grafiko ahaltsuak, hasieran bideo-joko profesionalak modu arinean mugitzeko erabiltzen zirenak, gaur egun konputazio banatuko atazetan oso preziatuak dira. Gure ordenagailuak dituen denbora librean, minbizia, IHESA edota gaixotasun neuronalen inguruko proteinen simulazio molekularrak egiteko erabiliko du.
Hilabete honetan, beste unibertsitate batek (Stanford) bultzatzen duen konputazio banatuko sare baten proiektua ospetsua egin da,Folding@Home proiektua, hain zuzen ere.
BOINC sareko konputazio ahalmena itzela dela iruditzen bazaigu, zer esan FAH proiektuari buruz: pandemia dela eta izan duen arrakastari esker, munduko konputazio sistemarik azkarrena bilakatu da, 768 petaFLOPS lortu arte 2020ko martxoaren 25an. Estatistika eguneratuak hemen.
Erabiltzaileak erabiltzen ez duen konputagailuaren denborari etekina ateratzen dio baita ere, baina kasu honetan, COVID-19-rako sendagai bat aurkitzen laguntzeko. Jendearen laguntzaz, hilabete honetan Folding@Home (FAH) proiektuak munduko ordenagailu ahaltsuena baino 10 aldiz gehiagoko kalkulu-ahalmena duen sare banatua bilakatu da.
Folding@Home koronabirusen proteinak osatzen duten atomoen mugimendua simulatzeko aplikazioa da. Hemengo bideoan simulatutako atomoen mugimendua ikus dezakegu. Proiektuak dioenez, sekulako prozesu-ahalmena behar da proteinen osagaiak nola tolesten diren simulatzeko, beraz, denon laguntza behar dute.
Proiektu honetan ebola-ren birusa aztertzen ere arrakasta izan zuten eta hortaz, enpresa teknologiko handienen arreta lortu du (Oracle, Intel, AMD, Google, nVidia…)
FAH aplikazioa modu anonimoan jarri dezakegu martxan baina jokoetan gertatzen den moduan, demostratu nahi badugu gure ordenagailuekin zenbat ataza burutu ditugun, izen batekin identifikatu ahal gara. Atazak ordenagailua denbora librea duenean edo edozein momentuan burutzeko aukera dugu.
COVID-19-ren kontrako botikak aurkitzen lagundu nahi? 🙂
